Với cấu hình dòng Celeron tốc độ khoảng 400 MHz, ổ cứng vài GB, chiếc máy tính xách tay được "tút" lại cấu hình bằng phần mềm chuyên nghiệp có thể lên đến CPU Core 2 Duo, RAM 1 GB, ổ cứng vài trăm GB để dễ dàng qua mặt những người ham rẻ.

Một chiếc laptop dòng Dell Latitude LSt CPU Celeron tốc độ 433 MHz được giả cấu hình lên đến Core 2 Duo T7300 2,0 GHz.

Anh Trần Văn Tuấn, TP HCM, sắm được chiếc laptop VersaPro NX Series cấu hình: CPU Core 2 Duo T7600 2,23 GHz, RAM 1 GB, HDD 120 GB với giá chỉ 5 triệu đồng từ một vị khách du lịch người Nhật đang kẹt tiền. Chiếc máy chạy hệ điều hành Windows XP tiếng Nhật nên anh đem đến người bạn nhờ cài lại bản tiếng Anh. Sau khi đã format toàn bộ ổ đĩa, chuẩn bị thao tác cài Windows thì anh thấy ổ cứng chỉ còn 4,3 GB, không thể nào vào được phần CMOS (nơi lưu giữ các thông tin hệ thống phần cứng) để xem cấu hình của máy.

"Đang ngồi trông cửa hàng thì có một người bước vào bán chiếc laptop trông rất nhỏ gọn. Anh ta nhanh tay bật cho tôi xem thì màn hình Windows Vista quen thuộc hiện ra. Xem thử cấu hình máy ở 'My computer' thấy thông số cũng khá mạnh: . Anh ta bảo cần tiền nên bán giá rẻ. Tôi đồng ý mua ngay với cái giá chỉ 4 triệu đồng", anh Trương Trọng Nghĩa kể lại.

Anh Nghĩa dùng máy được vài hôm thì phát hiện tốc độ rất chậm, nhiều lúc cứ bị hiện tượng đứng đơ. Anh đành đem máy đến một cửa hàng máy tính quen kiểm tra thử thì người thợ bảo: "Chiếc máy này cấu hình rất yếu chỉ chạy được Windows 98 là cùng. Giao diện Vista ở đây chỉ là giả bằng phần mềm". Rồi để chứng minh anh thợ mở bung máy ra thì toàn bộ các thành phần đều chỉ thuộc đời máy rất cũ: CPU Celeron 433 MHz, RAM SD 128 MB, ổ cứng chỉ 6,4 GB.

Hiện tượng này xuất hiện nhiều trong thời gian gần đây. Đặc biệt với những người tiêu dùng không am hiểu nhiều về kỹ thuật thì dễ bị mắc bẫy giá rẻ.

"Lợi dụng đặc điểm người tiêu dùng chỉ biết cách kiểm tra thông số qua 'My computer' hay vào Start - Run gõ Dxdiag, nhiều kẻ có thể đánh lừa bằng cách chỉnh sửa vài thông số trong Registry (nơi thao tác can thiệp vào hệ thống của hệ điều hành Windows) hoặc đơn giản hơn thì dùng một số phần mềm trên mạng hỗ trợ việc này", anh Nguyễn Đăng Đức, cửa hàng vi tính Đất Việt, TP HCM, nói.

Anh Đức cũng cho biết, những chiếc máy giả cấu hình này thường bị khóa khả năng truy nhập vào CMOS bằng các phím chức năng như Del, F2, F10 hay F12. Từ đó, người mua chỉ có thể kiểm tra cấu hình máy thiết bị trong hệ điều hành, nơi mà mọi thông số hiển thị đều có thể bị làm giả.

Để tránh mua phải những chiếc laptop kiểu này, người tiêu dùng nên sử dụng phần mềm CPU-Z để kiểm tra toàn bộ cấu hình thật của máy, tránh kiểm tra thông số bằng các công cụ của hệ điều hành. Đây là phần mềm được cung cấp miễn phí hiện có tại rất nhiều trang web.

Tinh mắt hơn bạn cũng có thể căn cứ vào một số dấu hiệu bên ngoài mà không cần những am hiểu về kỹ thuật.

Đó thường là những dòng máy hiện không phổ biến trên thị trường. Kiểu dáng rất nhỏ gọn khoảng 11 - 12 inch, không có ổ CD. Đa số chúng đều là máy cũ được sơn phết lại rất kỹ càng, nếu chú ý người mua sẽ thấy những vết sơn lem ra ngoài. Máy nhỏ gọn nhưng mang cấu hình khá cao với các CPU Core 2 Duo là điểm cần nghi vấn lớn.

Phần serie của máy luôn bị xóa mờ để người mua không thể dùng nó để kiểm tra model máy trên mạng. Các tem dán biểu thị hệ điều hành bản quyền đi kèm máy cũng bị mất dấu.

Các chuyên gia khuyến cáo, người tiêu dùng nên cẩn thận với những laptop được chào mua kiểu tình cờ. Tốt nhất nên chọn cửa hàng uy tín hoặc người quen nếu mua loại máy đã qua sử dụng. Những loại laptop còn tem bảo hành hay mác dán ghi rõ nguồn gốc nhà phân phối sẽ có độ tin cậy hơn.

Laptop giả cấu hình thường có thiết kế nhỏ gọn không có ổ CD.

Bàn phím tiếng Nhật cũng là dấu hiệu thường thấy.

Cổng USB có 2 màu trắng đen chứng tỏ nó đã được chỉnh sửa lại.

Vết sơn trắng "tút" lại máy.

Số serie và tem hệ điều hành Windows 98 bị xóa (ký hiệu màu đỏ).

RAM chuẩn SD tốc độ chậm nhưng được chỉnh sửa trong hệ điều hành để hiển thị là RAM DDR 2 tốc độ cao và dung lượng lớn hơn. Chuẩn SD (hình trên) và chuẩn DD của RAM có sự khác biệt ở vị trí rãnh khe.

Bài và ảnh: Mai Huy