Nhiều người nghĩ cao dán sẽ giúp trẻ hạ nhiệt tốt mà không bị
tác dụng phụ như uống thuốc. Thực ra, cao dán hạ sốt không thay thế được thuốc,
thậm chí có thể gây hại.
Thấy bé Bông, 8 tháng tuổi, bị sốt, chị Thoa (Lĩnh Nam, Hà Nội) liền lấy cao
dán hạ sốt dán vào trán cho bé. Sau 8 giờ, chị bóc cao dán ra, sờ trán con thấy
mát hơn nên rất an tâm.
Lợi bất cập hại
Tuy nhiên, đến nửa đêm, bé Bông có dấu hiệu sốt nặng hơn, cặp nhiệt độ gần 40
độ C. Chị lại bóc tiếp miếng nữa dán cho con. Ba giờ sau, bé Bông có biểu hiện
khó thở, mệt lả. Gia đình mới vội vã đưa vào khoa Nhi, Bệnh viện Bạch Mai. Tại
đây, sau khi thăm khám, bác sĩ cho biết bé bị sốt cao là triệu chứng của viêm
phổi. Gia đình không đưa đến bác sĩ mà chỉ dùng cao dán hạ sốt khiến bệnh tình
của bé càng nặng.
Tiến sĩ Nguyễn Tiến Dũng, Trưởng khoa Nhi, Bệnh viện Bạch Mai (Hà Nội), khẳng
định: “Chưa một công trình nghiên cứu khoa học nào có giá trị chứng minh cao dán
hạ sốt có thể thay thế được thuốc trong điều trị sốt ở trẻ em”. Cao dán được
dùng thông dụng tại Việt Nam là loại hạ nhiệt bằng cách bốc hơi, thoát nhiệt qua
da. Tuy nhiên, theo tiến sĩ Dũng, việc các nhà sản xuất khuyến cáo dán cho trẻ
trong vòng 6 - 8 giờ cũng rất nguy hiểm vì khi dán, một khoảng da không được
trao đổi khí ra bên ngoài, lỗ chân lông bít lại sẽ làm nhiệt độ của cơ thể tăng
lên. Hơn nữa, thành phần của cao dán hạ sốt thường chứa menthol, loại tinh dầu
không được khuyến khích dùng cho trẻ vì da trẻ nhạy cảm có thể bị kích ứng. Thậm
chí, với những trẻ sơ sinh bị dị ứng với tinh dầu này có thể bị ảnh hưởng chức
năng hô hấp.
Hiện các cao dán hạ sốt được chia làm hai nhóm: nhóm một hạ sốt theo cơ chế
vật lý bốc hơi có chứa các loại tinh dầu menthol. Quá trình bốc hơi sẽ giúp hạ
nhiệt giống như lau mát bằng nước ấm cho trẻ. Nhóm này được nhiều phụ huynh ưa
chuộng, sử dụng rộng rãi và có bán tại các hiệu thuốc trên toàn quốc. Nhóm thứ
hai chứa các thuốc hạ sốt như paracetamol hoặc các kháng viêm không steroid ở
dạng bào chế thấm qua da. Nhóm này ít có ở thị trường Việt Nam.
Không nên hạ sốt bằng chườm lạnh
Theo tiến sĩ Dũng, hiện Tổ chức Y tế Thế giới đã khuyến cáo không nên sử dụng
các biện pháp chườm lạnh để hạ sốt cho trẻ. Đặc biệt, đối với trẻ bị sốt do viêm
phổi, các biện pháp chườm lạnh nói chung sẽ làm tăng sử dụng ôxy khiến bệnh phổi
nặng hơn. Chườm lạnh hạ sốt bằng đá tuyệt đối không được sử dụng vì sẽ gây bỏng
lạnh, khiến trẻ bị suy hô hấp.
Do đó, các chuyên gia y tế khuyến cáo, các bậc cha mẹ không phải tốn tiền mua
cao dán hạ sốt cho trẻ. Đối với trẻ, khi bị sốt, cách tốt nhất là cho uống thuốc
hạ sốt theo chỉ định của bác sĩ để tránh bệnh nặng thêm, gây biến chứng. Trong
khi chờ trẻ hạ sốt, có thể dùng khăn nhúng vào nước ấm (thấp hơn nhiệt độ cơ thể
của trẻ là 2 độ C). Khăn vắt hơi ráo và nước phải luôn ấm trong suốt quá trình
lau mát cho trẻ. Tuy nhiên, nếu chỉ dùng khăn ấm đắp lên trán sẽ không có tác
dụng mà phải đặt khăn vào các vị trí sau: hai khăn ở hai hõm nách, hai khăn ở
hai bên bẹn, một khăn lau khắp cơ thể trẻ. Cha mẹ cần thay khăn sau 2 - 3 phút
và
đo nhiệt độ cơ thể trẻ ở nách sau 15 - 30 phút. Nếu thấy nhiệt độ trẻ hạ
xuống dưới 38,5 độ C thì có thể ngừng lau mát bằng khăn ấm.
Xuân Trường