Công nghệ phim 4D đã có mặt tại Việt Nam khá lâu. Ngay từ năm 2008, khu du lịch Suối Tiên (Tp Hồ Chí Minh) lần đầu tiên đi vào khai thác phòng chiếu 120 chỗ với máy móc nhập từ hãng Irwerks (Mỹ). Tuy nhiên, công nghệ mà cụm rạp Kim Đồng (19 Hàng Bài, Hà Nội) trình diễn mới đem đến trải nghiệm 4D cực đỉnh cho tín đồ của môn nghệ thuật thứ bảy.

Thực tế công nghệ phim 4D, rung lắc xì khói... cùng nhân vật

Phim 3D khiến người xem hòa mình vào khung cảnh bởi hiệu ứng hình ảnh ba chiều sống động thì công nghệ 4D đã tiến thêm một bước dài. Bên cạnh hình ảnh nổi, khán giả được cảm nhận các tác động hệt như chính mình đóng vai nhân vật.

Theo cô Mai Phương, phó giám đốc Trung tâm Văn Hóa Kim Đồng, phòng chiếu và toàn bộ các thiết bị máy móc kèm theo là quà tặng từ Tập đoàn dầu khí Việt Nam. Hệ thống được sản xuất đồng bộ bởi công ty Kraft Werk (Đức) với trị giá gần 30 tỷ đồng. Mặc dù chỉ chứa tối đa 40 người xem, nhưng so với các rạp 4D trong nước và khu vực, có thể khẳng định công nghệ mà rạp Kim Đồng sở hữu gần như hiện đại nhất.

Thực tế một buổi chiếu, người xem được thưởng thức hai bộ phim liên tục với tổng thời lượng 30 phút. Hiệu ứng hình ảnh 3 chiều thể hiện qua kính phân cực hoàn hảo, âm thanh đa kênh tái hiện xuất sắc. Bên cạnh đó, các tác động đặc biệt như mưa, khói, rung lắc, gió, rét, va quệt, chớp sáng... lần đầu tiên có mặt trong phòng chiếu phim gây ấn tượng mạnh với khán giả Việt.

Kính phân cực 3D.

Theo anh Long, cán bộ kỹ thuật của rạp Kim Đồng, hệ thống mà phòng chiếu trang bị được thiết kế đồng bộ, các hiệu ứng mà người xem được thưởng thức sẽ xuất hiện tùy theo cảnh phim với mức độ và kiểu tác động khác nhau. Hệ thống chạy tự động theo lập trình của máy tính và được kiểm soát bởi máy chủ của công ty mẹ Kraft Werk qua đường truyền internet tốc độ cao.

Cơ cấu ghế ngồi được đặt riêng theo từng cụm 4 chiếc, phía dưới pít tông đẩy sẽ khiến cụm ghế chuyển động theo ba bậc tự do, nghiêng trái phải, lên xuống... Trong nhiều cảnh hành động, ghế còn tự rung với biên độ đủ lớn để người xem cảm nhận rõ ràng. Phía dưới chân ghế, hai ống cao su nhỏ được giao nhiệm vụ động chạm “bất ngờ”, mang đến cảm giác giật mình thon thót trong nhiều tình tiết hấp dẫn.

Ngoài cảm nhận về chuyển động, khói, nước cũng góp phần không nhỏ trong việc tạo hiệu ứng. Hai thành phần này được bố trí để tác động đến người xem theo hướng trực diện hoặc từ hai bên thành ghế.

Để đảm bảo an toàn tối đa cho người xem, nước sử dụng hoàn toàn là đạt tiêu chuẩn siêu sạch lấy từ hệ thống chưng cất riêng. Khói phun ra cũng được xử lý bằng các nguyên liệu thân thiện với con người.

Hai bên hông, quạt gió và hệ thống phả hơi lạnh luôn sẵn sàng tăng tốc khi nhân vật lao vun vút trong không gian hay trôi nổi giữa bắc cực lạnh giá, môi trường thực được tái hiện hệt như trong phim.

Cuối cùng, hệ thống đèn flash chớp sáng nhanh sẽ gia tăng thêm cảm giác kịch tính trong từng vụ nổ, phát đạt. Đưa người xem trở thành một nhân vật thứ thiệt, hòa mình vào không gian. Xuyên suối buổi chiếu, người xem sẽ được cảm nhận các hiệu ứng với mức độ mạnh dần, đặc biệt là trong bộ phim thứ hai "e;Tên cướp biển"e;.

Đằng sau hậu trường, khó khăn của những người điều hành

Được sự hỗ trợ của ban giám đốc, nhóm phóng viên GenK.vn đã có dịp thực tế khu vực kỹ thuật của phòng chiếu 4D. Nơi đây được chia thành hai buồng riêng, chưa máy móc phần cứng và hệ thống điều khiển điện tử.

Trong phòng Máy nén khí, bộ phận điều hòa áp suất sẽ nhận lệnh từ máy tính trung tâm để bơm hút khí nén, hỗ trợ chuyển động của ghế. Theo chúng tôi được biết, cơ chế này tương đối đắt đỏ, nhưng so với các loại động cơ khác, chuyển động bằng khí nén tối ưu hơn vì tốc độ đáp ứng thay đổi nhanh tức thời (độ trễ thấp), tạo ra chuỗi chuyển động không giật cục, êm ái, làm việc với tải trọng lớn và độ ồn khi vận hành rất nhỏ.

Với yêu cầu bắt kịp tình tiết phim, chịu tĩnh tải bản thân và của bốn người trưởng thành, hệ thống vẫn có thể đảm nhiệm xuất sắc trong suốt quá trình vận hành.

Cũng trong phòng máy, khói an toàn và hơi nước cũng được nạp và điều tiết theo lập trình máy tính. Ở góc ngoài, có sự xuất hiện của thùng rửa kính. Nhóm phóng viên quả thật thấy bất ngờ, khi kính 3D sau khi người xem sử dụng lại được tẩy rửa bằng thiết bị an toàn như vậy (hỗn hợp tẩy rửa gồm nước sạch và muối khoáng).

Đặt kế phòng máy nén khí là khu vực điều khiển chính, nơi đặt máy tính trung tâm, hệ thống hai máy chiếu song song, và các máy tính theo dõi số liệu tổng hợp. Theo anh Long, tủ chứa máy chủ được kết nối 24/24 với hệ thống của Kraft Werk qua đường truyền internet.

Vì thế mọi sự cố, hỏng hóc, cập nhật phần mềm... được sửa chữa, tiến hành nhanh gọn từ xa. Phía Việt Nam chỉ cần tham gia vào công tác điều khiển tại chỗ, chọn phim chiếu, tắt bật hệ thống. Một máy tính nhỏ hơn khác được lắp trong rạp, khu vực cửa ra vào để nhân viên thuận tiện hơn trong quá trình thao tác.

Chia sẻ với nhóm phóng viên GenK.vn, cô Mai Phương, phó giám đốc Trung tâm Văn Hóa Kim Đồng cho biết, để đảm bảo được 30 phút chiếu cho mỗi lượt xem, rạp phải rất vất vả trong khâu chuẩn bị. Theo quy định về chuẩn an toàn riêng, nước sử dụng bắt buộc phải được chưng cất kỹ càng, và nguyên liệu làm khói phải nhập khẩu hoàn toàn từ nước ngoài (Áo hoặc Đức). Mọi lựa chọn thay thế sẽ gây hỏng hóc cho thiết bị, và đặc biệt không đảm bảo an toàn cho phía người xem.

Ngoài ra, tuổi thọ của hai máy chiếu cũng không cao nên khâu bảo dưỡng định kỳ, tản nhiệt hết sức quan trọng. Chưa kể, phim dành riêng cho công nghệ 4D đòi hỏi phải được lập trình hiệu ứng trong khâu xử lý hậu kỳ, cài đặt đồng bộ với máy móc. Các phim có giá thuê trung bình đắt hơn nhiều các siêu phẩm bom tấn thể loại 2D, 3D thông thường khi về đến Việt Nam. Để thu hút người xem, rạp Kim Đồng luôn thuê diễn viên trong nước lồng tiếng và đang có kế hoạch nhập thêm phim mới phục vụ khán giả.

Đi vào hoạt động chưa lâu, phòng chiếu 4D của rạp Kim Đồng đến nay đã thu hút hàng trăm lượt khách mỗi ngày. Tuy nhiên, theo tìm hiểu của GenK.vn, công nghệ vẫn còn rất mới mẻ với nhiều người do chưa được phổ biến rộng khắp. Hi vọng trong tương lai, rạp Kim Đồng sẽ luôn chật kín khán giả yêu công nghệ và mê điện ảnh nước nhà!

Một trong các vị trí nhả khói và phun sương (nước).

Chiếc ống va đập nhẹ, tạo cảm giác thật hơn cho người xem.

Máy tính điều khiển phụ dưới phòng chiếu.

Máy tính trung tâm.

Hệ thống máy chiếu song song.

Tủ điều hóa áp suất.

Thiết bị rửa kính 3D chuyên dụng.