Theo báo cáo nghiên cứu thị trường của công ty GfK, trong năm 2007 thị trường Việt Nam ước tính tiêu thụ được 711.370 máy tính để bàn và 180.000 máy tính xách tay. Năm 2006, các con số này là 580.709 và 97.141. Qua đó, ta có thể thấy được tốc độ tăng trưởng của thị trường máy tính xách tay là cực nhanh, gần 100 %.
Lý giải cho hiện tượng này, ông Hồ Diệp Anh Khôi, Trưởng nhóm Nghiên cứu thị trường mảng CNTT và sản phẩm liên quan đến hình ảnh của GfK, cho biết do khoảng cách giá cả giữa máy tính để bàn và máy tính xách tay ngày càng được thu hẹp nên việc sở hữu một chiếc máy tính xách tay ngày càng nằm trong khả năng tài chính của người tiêu dùng. Theo điều tra của GfK, vào năm 2005, mức chênh lệch giá giữa máy tính để bàn và máy tính xách tay là 288%, tức trung bình một máy tính xách tay có giá 7.701.534 đồng thì máy xách tay là 22.205.625 đồng. Mức chênh lệch này đã giảm xuống còn 228% trong năm 2006 và dự đoán đến hết năm 2007 là 188%. Bên cạnh đó, các nhà sản xuất máy tính xách tay liên tục đưa ra nhiều dòng sản phẩm có giá thấp hoặc trung bình nên khách hàng có nhiều lựa chọn hơn. Cũng theo báo cáo này, trong năm 2009, số lượng máy tính xách tay tiêu thụ được sẽ là 440.000, trong khi máy tính để bàn là 900.000, chỉ chênh lệch hơn hai lần.
Máy tính để bàn : nội ngoại cùng tiến
Theo báo cáo của GfK trong tháng 9-2007, thị phần máy tính để bàn là 70% dành cho loại máy tính lắp ráp và 30% dành cho máy tính bộ. Máy tính lắp ráp tại các cửa hàng cung cấp máy tính được làm theo yêu cầu cấu hình của khách hàng, có giá tương đối “mềm”. Tuy nhiên, chất lượng máy có thể sẽ không được ổn định. Ông Nguyễn Thế Đông, Giám đốc hệ thống siêu thị ICTHardware thuộc Công ty cổ phần Nguyễn Hoàng, cho biết độ bền của máy tính chủ yếu phụ thuộc vào bo mạch chủ (mainboard), thanh nhớ RAM, bộ vi xử lý (processor), ổ cứng, nguồn, thùng máy (case). Ngoài processor, hiện chỉ có hai thương hiệu Intel và AMD, các bộ phận khác rất đa dạng về thương hiệu và giá cả, hầu như giá nào cũng có. Chính vì vậy, chất lượng của CPU sẽ khác nhau cho dù có cùng một cấu hình. Ngược lại, máy tính bộ thì có chất lượng ổn định hơn nhưng bù lại giá cao hơn. Ông Đông cho biết các công ty sản xuất máy tính bộ, còn gọi là OEM (Original Equipment Manufacturer), sản xuất máy tính theo quy trình tiêu chuẩn quốc tế nên chất lượng ổn định hơn. Tuy vậy, theo ông Đông, giá thành của máy tính bộ mang thương hiệu trong nước vẫn rẻ hơn từ 150-200 đô-la cho cùng một cấu hình do sử dụng thiết bị cao cấp hơn
Khách hàng mua máy tính để bàn thường chia làm ba đối tượng : hộ gia đình, sinh viên học sinh ; văn phòng, doanh nghiệp ; giới thiết kế đồ họa, giải trí như chơi trò chơi điện tử, xem phim. Hiện nay, các thương hiệu máy tính bộ nước ngoài chiếm phần lớn thị trường là Acer, HP, Dell và IBM. Đối tượng khách hàng phần lớn là các doanh nghiệp trong ngành ngân hàng, tài chính có nhu cầu sử dụng máy tính chất lượng cao và các công ty nước ngoài. Còn riêng máy tính bộ của các công ty lắp ráp trong nước như CMS, FPT Elead, T&H, Khai Trí, Mekong Xanh, Robo, V-bird... cũng đã tạo được tên tuổi cho mình. Mỗi nhà sản xuất máy tính đều xác định cho mình một đối tượng khách hàng nhất định, chủ yếu dựa vào mối quan hệ và chiến lược tiếp thị. CMS hiện được thị trường phía Bắc ưa chuộng và công ty này cũng giành được khá nhiều hợp đồng của các doanh nghiệp thuộc khối hành chính sự nghiệp. Thương hiệu FPT Elead thì phổ biến hơn ở TP.HCM và các tỉnh phía Nam, nhờ vào các dự án và chính sách bán lẻ tốt. Về mảng giáo dục, Khai Trí và V-bird là hai thương hiệu triển khai thành công khá nhiều dự án tại các trường học. Mỗi dự án có từ 100 đến vài ngàn máy tính V-bird được bán ra, ông Đông cho biết.
Một khuynh hướng cũng đang dần dần hiện rõ trong lĩnh vực sản xuất máy tính để bàn là các công ty cung cấp máy tính nước ngoài liên kết với các công ty trong nước để hạ giá thành sản phẩm, nhằm hướng đến thị phần tầm trung và thấp mà lâu nay thường bị bỏ ngỏ cho các công ty trong nước hoặc cho loại máy tính lắp ráp ở các cửa hàng nhỏ. Cụ thể, HP đã chọn FPT Elead làm đối tác sản xuất máy tính Compaq PX2300 dành cho đối tượng doanh nghiệp tại thị trường Việt Nam. HP cũng liên kết với CMS để tấn công mạnh vào khu vực miền Bắc.
Thị phần của máy tính để bàn, theo nghiên cứu của GfK, còn bị ảnh hưởng bởi một số yếu tố khác nữa, chẳng hạn như loại chip vi xử lý, tốc độ CPU, màn hình... chứ không chỉ giá cả và tên tuổi của thương hiệu. Mức giá của máy tính để bàn rất đa dạng, thường dao động trong khoảng 6 đến hơn 18 triệu đồng, tùy theo máy tính bộ hay máy tính lắp ráp. Nếu tính chung cho cả hai loại, máy tính có giá trên dưới 6-12 triệu đồng chiếm đến 68% tại TP.HCM và khoảng 78% tại Hà Nội trong tháng Chín vừa rồi. Ông Khôi cho biết loại chip vi xử lý hai nhân CoreDuo 2 của Intel hiện đang rất được khách hàng ưa chuộng, còn loại chip vi xử lý Celeron hầu như rất ít, nếu có thì chỉ xuất hiện ở dòng máy tính sử dụng ở gia đình nhờ vào giá rẻ.
Sử dụng màn hình tinh thể lỏng (LCD) cũng là một xu hướng phát triển của thị trường máy tính để bàn. Màn hình LCD không chỉ được bán kèm theo CPU mà còn được bán lẻ để khách hàng có thể thay thế màn hình CRT truyền thống. Chỉ riêng trong tháng Chín, TP.HCM đã tiêu thụ được khoảng 18.000 màn hình LCD, chiếm 59% thị phần nơi đây, trong khi Hà Nội tiêu thụ hơn 10.000 cái, chiếm 51% thị phần.
Máy tính xách tay : vẫn chỉ là ngoại
Tuy sôi động không kém thị trường máy tính để bàn, nhưng thị trường máy tính xách tay gần như chỉ là “chiến trường” của các thương hiệu nước ngoài. Các thương hiệu Việt Nam như CMS, FPT Elead, V-Open vẫn còn đang rất chật vật trong việc giành một phần nhỏ của “miếng bánh” này. Một trong những nguyên nhân khiến khách hàng chưa tìm đến thương hiệu Việt Nam là tâm lý “chuộng hàng ngoại” và giá cả cũng không thấp hơn nhiều so với máy thương hiệu nước ngoài (chỉ thấp hơn khoảng 50 đô-la cho cùng một cấu hình tương đương).
Về thị phần, theo báo cáo của GfK, Acer hiện đang dẫn đầu nhờ thường xuyên tung ra nhiều mẫu mã mới và có giá cả phù hợp với nhiều đối tượng tầm trung và thấp. Các sản phẩm máy tính xách tay của Acer trung bình ở mức 15 triệu đồng, thậm có nhiều loại chỉ khoảng 12 triệu đồng. Bên cạnh đó, Acer là một trong những nhà cung cấp máy tính có chiến lược bán lẻ tốt nhất tại Việt Nam, có nhiều chính sách khuyến mãi cho khách hàng và đãi ngộ cho các nhà bán lẻ, nên doanh số của Acer luôn được duy trì ở mức cao. Các thương hiệu khác có sản phẩm thuộc dòng trung còn có HP, Compaq, Dell, Nec, Toshiba và Lenovo, có mức giá từ 20-25 triệu đồng. Cao cấp hơn là các thương hiệu IBM, Sony, Apple từ 25-30 triệu đồng. Cao hơn mức 30 triệu đồng là các loại máy tính xách tay cao cấp của Asus, thậm chí còn có loại vượt qua mức 40 triệu đồng.
Nhìn chung, thị phần máy tính để bàn và máy tính xách tay tại TP.HCM chiếm từ 55-60% và phần còn lại chủ yếu thuộc về Hà Nội. Tuy nhiên, dù tỷ lệ thị phần của TP.HCM cao hơn Hà Nội nhưng nếu tính trên số dân và tốc độ phát triển kinh tế thì Hà Nội rõ ràng có sức tiêu thụ sản phẩm mạnh hơn. Một trong những nguyên nhân của hiện tượng này là đặc điểm thị trường và tâm lý tiêu dùng của khách hàng Hà Nội khác hơn so với TP.HCM. Đây cũng là một trong những đặc điểm mà các nhà sản xuất máy tính cần nghiên cứu và tìm hiểu để có thể thâm nhập tốt hơn và bài bản hơn vào thị trường với hơn 80 triệu dân này.
Thu.Giang(Saigontimes)