Lịch sử màn hình máy tính trải qua 70 năm phát triển từ thuở sơ
khai là các băng giấy hay bìa đục lỗ cho đến các ống CRT và công nghệ
LCD hiện đại như ngày nay.
Kỉ nguyên của LCD hé lộ
|
Máy tính bỏ túi SHARP PC-1211 (1980), TRS-80
Model 100 (1983) và Toshiba T1000 (1987) là các thiết bị sử dụng màn hình
LCD đầu tiên. |
Một công nghệ màn hình chưa từng có, màn hình tinh thể lỏng (LCD), đã
xuất hiện trong những năm 1960 và ra mắt lần đầu tiên trên thị trường vào những
năm 1970 ở trong máy tính bỏ túi và đồng hồ đeo tay.
Các máy tính xách tay đầu tiên của những năm 1980 đã tận dụng
LCD với việc xuất hiện rất nhiều các màn hình mỏng, nhẹ và tiết kiệm năng lượng.
Các LCD đời đầu thường chỉ có một màu và có độ tượng phản yếu.
Các tiêu chuẩn màn hình của IBM
Năm 1981, các máy tính cá nhân của IBM gắn trực tiếp một màn hình video một
màu theo tiêu chuẩn MDA và phải cảnh tranh với một số thiết bị đầu ra video sắc
nét khác. Với các đồ họa có màu sắc, IBM đã thiết kế bộ điều hợp CGA nối tới một
màn hình video phức hợp IBM 5153.
|
Màn hình IBM 5151 (1981) sử dụng thiết kế MDA và
UBM 5153 (1983) sử dụng thiết kế EGA. |
Năm 1984, IBM cho giới thiệu EGA, một tiêu chuẩn màn hình mới có độ phân giải
cao hơn và nhiều màu sắc hơn. Các tiêu chuẩn video khác của IBM tiếp tục được
hoàn thiện trong những năm 1980 nhưng chúng không đạt được thành công như MDA và
EGA.
Các màn hình của Macintosh
|
Máy tính Macintosh I (1984) có màn hình đen
trắng và gắn liền với CPU trong khi màn hình Macintosh II (1987)
đã tách biệt và hiển thị màu sắc RGB. |
Chiếc máy tính Macintosh đầu tiên ra đời năm 1987 bao gồm một màn hình Mac
đen-trắng 9 inch hiển thị đồ họa ảnh nhị phân 512×342 pixel. Macintosh II ra đời
cùng năm đã chính thức hỗ trợ màu sắc đồng thời tách biệt riêng màn hình với
CPU. Tiêu chuẩn video của Mac II cũng tương tự như VGA. Các màn hình Mac tiếp
tục phát triển theo thời gian và luôn luôn nổi tiếng với màu sắc đẹp và có độ
nét cao.
Các màn hình RGB
|
Màn hình Commodore 1084 (1985) và màn
hình Atari 5C1224 (1986). |
Những năm 1980 chứng kiến sự ra mắt của những màn hình RGB mang đồ họa màu
sắc, có độ phân giải cao và sắc nét cạnh tranh với các máy tính IBM và
Macintosh. Các loạt sản phẩm Atari ST và Commondore Amiga thuộc số này, người sử
dụng đã cảm thấy khá thỏa mãn về đồ họa máy tính của những sản phẩm này.
Những đối mới giúp thống nhất các loại màn hình
Thời kì đầu của các máy tính cá nhân của IBM, có rất nhiều các thiết kế
hiển thị khác nhau cho các màn hình máy tính như MDA, CGA, EGA,…
Để giải quyết vấn đề này, NEC đã phát minh ra màn hình đa đồng bộ hóa đầu
tiên hỗ trợ các độ phân giải, tần số quét và tốc độ làm tươi khác nhau trong
cùng một màn hình. Khả năng này nhanh chóng đã trở thành tiêu chuẩn trong ngành
công nghiệp.
|
Màn hình đa đồng bộ hóa của NEC (1985) và màn
hình IBM B513 VGA (1987). |
Năm 1987, IBM đã cho giới thiệu tiêu chuẩn VGA và các màn hình VGA đầu tiên
với dòng máy tính PS/2. Kể từ đó, hầu hết mọi tiêu chuẩn video analog đều
kí hiệu là VGA.
Màn hình LCD cho laptop tiếp tục cải tiến
|
Các laptop Altima NSX (1990) và Extensa 570CDT (1996) có
màn hình LCD với màu sắc đẹp hơn nhiều so với trước
đó. |
Khi các màn hình LCD mới xuất hiện, chúng là các công nghệ đơn sắc có
độ tương phản thấp và tốc độ làm tươi chậm. Trong suốt các thập kỉ 1980 và 1990,
công nghệ LCD được thúc đẩy bởi sự bùng nổ của máy tính xách tay đã liên tục được cải tiến. Chúng đã
hiển thị được độ tương phản cao hơn, các góc nhìn tốt hơn và màu sắc đẹp hơn.
Công nghệ LCD sớm muộn sẽ nhảy sang một thị trường tiềm năng hơn, máy tính để
bàn.
Kỉ nguyên của màn hình VGA
|
Bên trái là một màn hình có tỉ lệ màn ảnh đặt
theo đúng một trang giấy. Bên phải là một màn hình màu theo tỉ lệ
4:3. |
Vào giữa những năm 1990, đã có thêm nhiều cải tiến và phát triển đối với màn
hình cho PC. Đây là kỉ nguyên của màn hình VGA đa đồng bộ hóa, có màu sắc và giá
rẻ, có khả năng xử lí trên một phạm vi rộng độ phân giải. Các nhà sản xuất bắt
đầu thử nghiệm với nhiều kích thước (từ 14-21 inch và hơn nữa) và tỉ lệ màn ảnh
(tỉ lệ 4:3 hoặc theo tỉ lệ của trang giấy theo chiều dọc). Một số màn hình CRT
phẳng đã ra đời vào cuối những năm 1990.
LCD cho máy tính bàn
Các công ty máy tính đã có các thử nghiệm về màn hình LCD dành cho máy tính
bàn từ những năm 1980 với một số lượng nhỏ. Những màn hình kiểu này có giá thành
khá cao và hiệu suất hoạt động cũng kém hơn so với các màn hình CRT phổ
biến lúc đấy.
|
Các màn hình LCD dành cho máy tính bàn của các
hãng điện tử ViewSonic (bên trái), IBM (ở giữa) và Apple (bên
phải). |
Điều này đã bị thay đổi từ khoảng năm 1997 khi một số công ty như ViewSonic,
IBM và Apple cho giới thiệu các màn hình LCD màu có chất lượng đã đủ để
cạnh tranh với các màn hình CRT và giá thành của chúng đã ở mức hợp lý.
Các màn hình LCD giúp tiết kiệm không gian làm việc, tiêu tốn ít điện
và sinh nhiệt cũng ít hơn nên nhanh chóng được nhiều để ý tới.
Màn hình máy tính ngày nay
Từ năm 2007, các màn hình LCD dành cho máy tính bàn đã vượt doanh thu bán ra
so với các màn hình CRT và thị trường của nó tiếp tục được mở rộng. Ngày nay,
các màn hình LCD đã trở thành tiêu chuẩn phổ biến nhất cho ngành công
nghiệp máy tính.
Gần đây, màn hình LCD ngày càng rẻ hơn và thậm chí các nhà sản xuất đã
thiết kế cả các màn hình đôi như trong ảnh trên.
|
Màn hình LCD đã trở nên phổ biến, xuất hiện nhiều
thiết kế độc đáo như màn hình đôi, màn hình 3D. |
Ngành công nghiệp đang có xu hướng nhắm tới các màn hình có khả năng hỗ trợ
3D và có tốc độ làm tươi siêu nhanh.
Ngoài ra, ranh giới giữa màn hình máy tính và những chiếc ti-vi đang dần vị
xóa nhòa. Bây giờ bạn đã có thể dễ dàng mua được một chiếc ti-vi màn hình phẳng,
độ nét cao 42 inch với giá 999 USD trở xuống có thể nối với máy tính của
bạn.
Có lẽ đầu óc của một số người cách đây nửa thế kỷ sẽ nổ tung với những ý
tưởng kiểu như vậy, vì thời đó “màn hình” máy tính của họ vẫn còn là các trang
giấy hay các tấm bìa đục lỗ.
Trung Hiếu (tổng hợp)
Theowww.baodatviet.vn